Leervoorsprong

Welke leerlingen vervelen zich stiekem dood omdat ze een leervoorsprong hebben? Zijn ze hoogbegaafd of doet dat er niet toe? Hoe geef je ieder kind, ongeacht zijn afkomst, gelijke onderwijskansen, óók aan de bovenkant?

Onderzoek naar de verborgen leervoorsprong in groep 6

Ik deed een bijzonder didactisch onderzoek in groep 6. Zonder voorselectie op prestaties of persoonskenmerken nam ik bij álle leerlingen toetsen af die bestemd waren voor hogere leerjaren. Zij mochten zich onvoorbereid meten met oudere kinderen, die maandenlang onderwezen waren in de getoetste stof. Telkens als een kind een gemiddelde of bovengemiddelde score behaalde, kreeg het de volgende toets voorgeschoteld, net zolang tot het niet meer ging.

Wat kwam er uit dit onderzoek?

• Prestaties op de gewone toetsen zeggen lang niet alles over het echte niveau. Er zijn zelfs kinderen die daar onopvallend op scoren, maar boven niveau uitzonderlijke prestaties laten zien. Omgekeerd zijn er ook kinderen die op de gewone toetsen uitstekend scoren, maar geen leervoorsprong hebben.
• Sommige kinderen vinden doortoetsen maar niks. Zij spelen graag op safe en halen liever – zonder zich te hoeven inspannen – hoge scores op makkelijke toetsen. Andere kinderen gaan juist uit hun dak als ze worden uitgedaagd met moeilijke toetsen. Zij worden wakker en realiseren zich dat ze cognitief uitgehongerd zijn. Zie ook mijn artikel over succeservaringen.
• Leerkrachten baseren hun benadering van een leerling vaak op persoonskenmerken en prestaties op de gewone toetsen. Daarmee blijven veel kinderen onder de radar die de aangeboden leerstof stiekem allang beheersen. Zij hebben baat bij meer uitdaging, ook als ze dat niet aangeven.
• De groepsdynamiek verandert zodra bij de één een leervoorsprong wordt vastgesteld en bij de ander niet. Muurbloempjes komen plotseling tot wasdom, baasjes worden van hun sokkel gestoten.

Nieuwsgierig geworden? Download mijn onderzoek.